Mój stary notebook MSI PR-600 powoli zaczął się rozpadać. Postanowiłem więc zamienić go na nowszy komputer, który starczy mi na kilka lat. Wybrałem laptopa gamingowego MSI GP-60 2PE Leopard. Dziś zajmę się jego recenzją.

Stary laptop służył mi bardzo dobrze. Niestety zawias mocujący wyświetlacz pękł całkowicie. Zamykanie go stawało się trochę ryzykowne, a naprawiany był już ze dwa razy (ten zawias). Poza tym mankamentem obudowy, sam sprzęt działał prawidłowo i nie miałem z nim większych problemów. No może poza kartą sieciową, która na moim ruterze nie chciała działać w trybie 1Gbit/s, niezależnie od kategorii kabla ethernetowego oraz poza problemami z kartą dźwiękową w aplikacjach Wine.

Zacząłem oglądać inne laptopy. Pod uwagę brałem Lenovo Y50-70 i Lenovo Y510p. Ten drugi był już niestety niedostępny u sprzedawców. A szkoda, bo wydawal się być lepszym niż nowszy Y50-70, którego oglądałem w sklepie. Ostatecznie ponownie zaufałem sprawdzonej firmie i mój wybór padł na MSI GP-60.

Model ten występuje w różnych egzemplarzach różniących się rozdzielczością matrycy, procesorem, pojemnością i rodzajem dysku itp. Posiadany przeze mnie laptop MSI GP60 2PE-004XPL ma następujące parametry:

Z tego co zauważyłem model GP60 2PE-004XPL jest sprzedawany tylko w Polsce. W żadnym zagranicznym sklepie nie mogłem znaleźć tego konkretnego modelu. Być może literki PL na końcu sugerują, że to produkt na polski rynek. Dodatkowo na pudełku był kupon z kodem do gry Assassin Creed: Liberty. Grę można było pobrać ze sklepu Uplay.

Laptop był na starcie z FreeDOSem, który, o dziwo, zawierał nieco więcej niż sam kernel FreeDOS. Chwilę się nim pobawiłem i przystąpiłem do rekonfigurowania BIOSu. Zbyt wiele w nim nie ma. Możemy konfigurować:

Cała obudowa jest plastikowa, na zewnątrz nie ma ani jednego metalowego elementu. Może poza osłonami na głośniki. Plastik jest gładki, pomimo że wygląda jak szczotkowane amelinium  W plastik wtopione są błyszczące drobinki, przypominające brokat. Po zewnętrznej stronie wyświetlacza znajduje się logo serii notebooków (Gaming Series) i logo MSI.

Wyświetlacz można odchylać bez przytrzymywania głównej części laptopa. Jest to wygodne, gdyż można otwierać go jedną ręką. Klawiatura jest wyspowa, a między przyciskami jest błyszczący plastik. Trochę to nie pasuje, gdyż wszystkie pozostałe elementy laptopa są matowe. Samą klawiaturę używa się wygodnie. Stuka się po klawiszach szybko i trafnie. Klawisze mają płytki, ale pewny skok. Szybko można się do niego przyzwyczaić. Trzeba przyznać, że MSI ma nosa do klawiatur. W poprzednim moim lapku klawiatura też była kozak 

Jak można zobaczyć na zdjęciach, przycisk Windows został przeniesiony na prawą stronę. Ma to zabezpieczyć przed przypadkowym naciśnięciem tego przycisku podczas grania.

Nad klawiaturą znajdują się przyciski do różnych funkcji oraz przycisk włączenia notebooka. Ale o tym później.

Po obu stronach klawiszy funkcyjnych są małe głośniki. Pod klawiaturą jest touchpad, a pod nim lewy i prawy przycisk myszy. Poniżej znajdują się diody informujące o aktywności dysku, bluetootha, wifi, baterii, caps locka, num locka i stanie uśpienia.

Po lewej stronie obudowy znajduje się wejście zasilacza, otwory wentylacyjne, port USB 2.0, HDMI, 2xUSB3.0, wejście mikrofonu i wyjście słuchawek. Po prawej stronie jest port LAN, VGA, USB2.0 z możliwością ładowania, gdy komputer jest wyłączony oraz DVD. Z przodu po prawej stronie od touchpada jest czytnik kart SD.

Jak pisałem już wcześniej, klawiatura jest bardzo mocnym atutem tego modelu. Wykonana jest przez firmę specjalizującą się w gamingowym sprzęcie.

Do pisania jak i do grania nadaje się wyśmienicie. Jednak jest jedna wada, do której można się przyczepić: umieszczenie przycisku \| między spacją a Alt Gr. Nie wiem w jakim celu to zrobiono, skoro ten sam przycisk znajduje się nad enterem. W trakcie pisania polskich znaków często zdarza się go naciskać, zamiast Alt Gr. W polskiej mapie klawiatury i pod Ubuntu ten przycisk drukuje znaki <>. Całe szczęście klawisz ten udało mi się zremapować pod Ubuntu i Windowsem, tak aby zachowywał się jak Alt Gr.

Wszystkie klawisze są mniej więcej tej samej wielkości i w tej samej odległości od siebie. Klawiatura numeryczna jest nieco oddalona (o kilka milimetrów). Ale przyciski kursorów nie są w ogóle w jakikolwiek sposób uwydatnione. Przez co często naciskam 0 na klawiaturze numerycznej zamiast kursor w prawo albo Shift myśląc, że to kursor w lewo. Przydałoby się choć małe zgrubienie albo inny kolor na tych klawiszach.

Wracając jeszcze do zduplikowanego klawisza \|. Oprócz niego powtórzone są klawisze otwierania tacki DVD i wyłączania touchpada. W rzędzie klawiszy funkcyjnych jest klawisz do otwierania tacki jak i w samej tacce. To samo z obsługą touchpada. Po naciśnięciu klawisza Fn+F3 możemy wyłączyć touchpad, ale równie dobrze możemy to zrobić za pomocą dedykowanego przycisku, który znajduje się nad touchpadem. Nie rozumiem po co ta redundancja.

Następnie chciałbym wspomnieć o specjalnych przyciskach. Nad klawiaturą, obok wspomnianego przycisku do otwierania tacki, znajdują się jeszcze przyciski do:

Pozostałe przyciski funkcyjne znajdują się głównie pod klawiszami Fx. Jest tam przełączenie klonowania obrazu na dodatkowy monitor/rzutnik, wspomniany wcześniej wyłącznik touchpada, przycisk P1 pod który możemy podłączyć jakąś aplikację, przełączenie profilu zasilania (oczywiście działa na Windowsie po zainstalowaniu dodatkowego programu), włącznik kamery (ten działa sprzętowo, jeżeli wyłączymy kamerę to przestaje być ona widoczna dla systemu), włączenie trybu samolotowego i włączenie uśpienia.

Dodatkowo, jeśli naciśniemy przycisk Fn plus klawisze kursora lewo-prawo to kontrolujemy głośność, jeśli zaś góra-dół to kontrolujemy jasność wyświetlacza. Jeśli wciśniemy Fn plus 0 na klawiaturze numerycznej to wyciszymy głos. Bardzo intuicyjne rozwiązanie. Z braku miejsca na klawiaturze przyciski Home i End zostały umieszczone na klawiszach Page Up i Page Down. Dostęp do nich mamy poprzez przycisk Fn. Jak dla mnie brakuje tylko przycisków do kontroli playera (wstecz, graj/pauza, naprzód).

Wyświetlacz jest Full HD z szeroką skalą jasności, od całkowitego przyciemnienia (wygląda to jakby ekran był wyłączony, lecz gdy zaświecimy latarką w wyświetlacz to będziemy widzieć np. elementy pulpitu) do pełnej jasności (polecałbym ją tylko w jasny dzień albo gdy mamy bardzo dobrze oświetlone biurko). Ekran jest matowy i dobrze rozprasza światło. Pojedynczy piksel jest ledwo widoczny.

Na pochwałę zasługuje system chłodzenia. Gdy pracujemy tylko na układzie Intela np. przeglądamy Internet, piszemy dokumenty to praca wentylatora jest bardzo cicha. Głośniej pracuje tylko dysk twardy podczas operacji odczytu/zapisu. Głośność pracy wentylatora wzrasta, gdy uruchomimy aplikację działającą na karcie graficznej NVidia bądź obciążymy procesor jakimś wymagającym zadaniem. Wówczas z otworów wentylacyjnych umieszczonych po lewej stronie obudowy wydobywa się gorące powietrze niczym z suszarki do włosów. Mamy wtedy świadomość, ile ciepła produkuje elektronika podczas obciążenia. Gdy procesor nie jest obciążony, temperatura waha się od 45 do 55°C. Gdy gramy, temperatura wzrasta do ok. 85 stopni. Ciekaw jestem jakie temperatury będzie osiągał latem podczas upalnych dni.

Mój egzemplarz posiada tylko tradycyjny dysk twardy, ale jest możliwość podłączenia drugiego dysku twardego SSD przez złącze mSATA. Znajduje się ono obok złącza karty wifi/bluetooth. W niedługim czasie mam zamiar dokupić dysk mSATA i przenieść na niego systemy operacyjne. Napiszę wtedy w jaki sposób zamontować ten dysk.

Cały laptop waży wg specyfikacji 2,4 kg, z czego 295 gramów to bateria. Ta ma pojemność 4400 mAh. Wg moich testów, gdy przeglądamy Internet, pracujemy w pakiecie biurowym czy w menedżerze plików to czas pracy wynosi około 2 h przy pełnej jasności wyświetlacza. Gdy przyciemnimy wyświetlacz, czas pracy może znacznie wydłużyć się, nawet o godzinę. Na Windowsa jest również aplikacja, która służy do kalibracji baterii. Gdy będziemy grać na laptopie i wykorzystywać do tego kartę NVidii, czas może drastycznie skrócić się, nawet do 40 minut.

Zanim przejdę do testów grafiki, napiszę kilka słów o touchpadzie. Jego powierzchnia pokryta jest małymi zgrubieniami, przez co nieprzyjemnie się go dotyka. Wolę jak touchpad jest idealnie gładki. Brak mu krawędzi, która robiłaby za scrolla. W Ubuntu domyślnym sposobem przewijania jest ten z MacOSa, czyli przewijanie dwoma palcami. Na Windowsie przewijanie działa dopiero po zainstalowaniu dedykowanego oprogramowania i nic nie można przestawić. Mogę tylko włączyć albo wyłączyć przewijanie. W Ubuntu mogę przynajmniej zmienić na przewijanie za pomocą krawędzi touchpada. Musiałem jednak zostawić przewijanie dwoma palcami, aby było tak samo w jak w Windzie (abym nie musiał się przestawiać za każdym razem). Dzięki oprogramowaniu w Windowsie możliwe są również gesty rodem z tabletu. Na przykład, gdy na ekranie będziemy mieć zdjęcie, to możemy je obracać wykonując ruch dwoma palcami zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Gdy przewiniemy palcem od prawej krawędzi touchpada, to wysuniemy podręczne menu Windowsa (te, które pojawiają się, gdy dotkniemy kursorem myszy prawej krawędzi ekranu). Gestów jest sporo i to jest fajny dodatek. Ale zauważyłem bugi w tym oprogramowaniu. Czasem przestaje działać przewijanie. Trzeba kombinować z reinstalacją. Ale skoro to laptop gamingowy to najlepszym rozwiązaniem jest używanie myszy. Nie wyobrażam sobie grać przy pomocy touchpada.

Aby zmierzyć wydajność karty graficznej NVidia Geforce GT840M, zrobiłem kilka testów. Zmierzyłem ilość FPS w grach, które posiadam, użyłem benchmarków GpuTest oraz Unigine Heaven i Valley.

Najpierw gry. Poniżej przestawiam zrzuty ekranu z ustawień gry oraz ilość klatek na sekundę, zmierzoną przez oprogramowanie Fraps w Windowsie i Steam w Ubuntu.

Grand Thieft Auto IV (piątki jeszcze nie mam  ) (Windows 8.1): 30 FPS

Grand Thieft Auto IV: Ballad of Gay Tony (Windows 8.1): 30 FPS

Grand Thieft Auto IV: The Lost and Damned (Windows 8.1): 20 FPS

Assassin Creed: Liberation HD (Windows 8.1): 17 FPS

Need for Speed: The Run (Windows 8.1): 30 FPS

Need for Speed: Shift 2 (Windows 8.1): 25 FPS

Mortal Kombat Komplete Edition (Windows 8.1): 50 FPS

Legend of Grimrock (Ubuntu Linux 14.10): 40 FPS

Civilization 5 (Ubuntu Linux 14.10): 40 FPS

Steel Storm (Ubuntu Linux 14.10): 60 FPS

Trine (Ubuntu Linux 14.10): 20 FPS

Trine 2 (Ubuntu Linux 14.10): 20 FPS

XCOM Enemy Unknown (Ubuntu Linux 14.10): 20 FPS (podczas działań taktycznych)/45 FPS (w bazie)

Do następnych testów użyłem benchmarka Unigine Heaven Benchmark 4.0. Dałem ustawienia maksymalne:

Wyniki niezadowalające w porównaniu do gier na rozdzielności Full HD. Wg tego testu lepiej wypada Windows z DirectX w wersji 11. Inaczej przedstawiają się wyniki Furmarka, który znów pokazywał lepsze wyniki na Ubuntu Linux (rozdzielczość Full HD).

Co benchmark to inne wyniki. Dodatkowo zrobiłem jeszcze test Unigine Valley Benchmark 1.0. Również na pełnych ustawieniach:

Mam wrażenie, że benchmarki Unigine robione są pod DirectX'a, co mógłby sugerować napis DX11 nawet na wersji Linuksowej. Wyniki benchmarków mają się trochę nijak do ustawień w grach. Praktycznie tylko Assassin Creed: Liberation HD dostawał czkawki na rozdzielczości Full HD.

Praca na samej wbudowanej w procesor grafice Intela jest zaskakująco dobra. Oczywiście mam na myśli pracę w systemie, podczas przeglądania Internetu, pisania dokumentów itp. Nie ma żadnych zwolnień, zwiech. Wszystko odbywa się płynnie. Pod Ubuntu praca jest o wiele przyjemniejsza niż pod Windowsem, ale to tylko z tego względu, że Windows non stop próbuje coś czytać na dysku twardym, co generuje opóźnienia. W przyszłości mam zamiar dołożyć dysk mSATA SSD. Powinno to wyeliminować ten problem pod Windowsem. A Ubuntu już w ogóle będzie wówczas chodził jak rakieta.

Ubuntu na GP-60 działa całkiem nieźle. Wszystkie sprzętowe komponenty, poza kartą graficzną NVidii i niektórymi przyciskami funkcyjnymi, są wykrywane zaraz po instalacji systemu i działają poprawnie. Jednak standardowy program do wykrywania sprzętu w systemie nie potrafił wykryć karty graficznej. W oficjalnych repozytoriach Ubuntu jeszcze nie ma sterowników do tej karty. Mamy dwa wyjścia: zainstalować sterowniki ze strony NVidii albo dodać repozytoria Xorg Edgers, aby te same sterowniki pobrać w formie paczek deb. Polecam tą drugą opcję, gdyż przy aktualizacji kernela nie będziemy musieli od nowa instalować sterowników, system zrobi to za nas.

Nie wszystkie przyciski funkcyjne są widziane przez system. Jak pisałem wcześniej, przycisk wyłączania wyświetlacza działa programowo, czyli tylko po zainstalowaniu sterowników pod Windowsem. W Ubuntu nie widać go wcale. Podobnie przycisk trybu samolotowego. Przycisk włączenia wifi jest widziany, ale nie można go zmapować. Trzeba przypisać mu jakiś wolny kod klawisza. Wówczas można go mapować w ustawieniach. Ja napisałem skrypt, który włącza albo wyłącza wifi i zmapowałem przycisk do uruchamiania tego skryptu. Przycisk Dragon Gaming Center jest widoczny w systemie, podłączyłem pod niego ustawienia systemu.

Tak samo jak przyciski, diody bluetooth i wifi są sterowane programowo niezależnie od tego czy w systemie działa wifi i bluetooth. Mogę w Ubuntu normalnie pracować na wifi, mieć telefon podłączony przez bluetooth, ale diody nie będą się świecić. Działają tylko po zainstalowaniu sterowników pod Windowsem. Ale to już drobiazg.

Pozostały sprzęt jak karta sieciowa, dźwiękowa, czytnik kart SD, itd. działają bez problemu.

Sam goły Windows nie widzi sporo sprzętu. Dopiero po zainstalowaniu sterowników pobranych ze strony MSI zaczyna widzieć poszczególne podzespoły. Co dostajemy od producenta oprócz sterowników?

Na koniec małe podsumowanie wad i zalet w formie tabelki.

Podsumowując notebook MSI GP-60 2PE to udana konstrukcja, z dobrym stosunkiem ceny do jakości. Wymienione wyżej wady da się zniwelować instalując dodatkowe programy lub zmieniając konfigurację. Mam nadzieję, że ten laptop będzie mi służył tak długo jak jego poprzednik. Duży plus jest również dla samej firmy MSI, która pozwala na zerwanie plomby i możliwość samodzielnego montażu komponentów, bez obawy o stratę gwarancji.