QkiZ.pl: Amiga

Kolejny artykuł na temat kopiowania plików ADF z sieci na Amigę. To stary faq, napisany jeszcze za czasów starej strony (qkizmonster.webpark.pl). Postanowiłem go nieco odświeżyć, podrasować i udostępnić jeszcze raz.

Na początek napiszę dla kogo jest ten artykuł. Jakie są wymagania, aby móc ściągać gry z Internetu na peceta i potem przenieść go na Ami? Bo jeśli ktoś używa Amigi w Internecie to nie musi nawet czytać części o przenoszeniu danych. Wymagania są proste: twardy dysk lub dużo pamięci, minimum 2 MB, i CrossDos. Więc jeśli masz A500, bez twardego lub 2 MB pamięci to zapomnij o przenoszeniu gier. Dla takich właśnie zostaje podłączenie amigowej stacji dyskietek do peceta i ściągnięcie programu, który w nazwie ma Transcośtam. Nie pamiętam nazwy, bo go nigdy nie widziałem. Tak tylko o nim słyszałem. Może uda mi się go zdobyć i napisać parę słów o nim. Teraz dam słowniczek niezbędnych pojęć, które mogą zostać użyte w tekście dalej. Zrozumienie ich jest bardzo ważne.

Po za poznaniu się z słowniczkiem teraz przejdziemy do meritum sprawy, czyli samego przenoszenia ADFów. Aby się w pełni zabezpieczyć przed obrazami zniszczonych dyskietek, oraz wirusami siedzącymi w grach (ludzie naprawdę czasem nie sprawdzają co udostępniają) potrzebne nam będą programy: CrossDos, FAT95, unzip, unrar, ADF-Blitzer lub ADF2Disk, gzip lub XFD, ReOrg, FixDisk, VirusZ (albo jakiś inny antywir), najnowsza xvs.library, FMS (wirtualna dyskietka), ADF2FMS, DMSWB; stacja DD, dyskietki. Oczywiście bez połowy tych programów można się obejść, ale nie zapewnia to ochrony przed uszkodzonymi ADFami, wirusami.

Szukamy gier które nas interesują. Do dyspozycji są linki, które zamieściłem w odpowiednim dziale (polecam HOL, potężna baza danych na temat gier na Ami). Gry czy programy, który są spotykane w różnej formie: ADF, DMS, ADZ. ADFy są zazwyczaj pakowane ZIPem lub RARem. Jeśli te pliki mają mniej niż 713 kB, możemy je spokojnie skopiować na dyskietkę FAT.

Jeśli po ściągnięciu obrazów dyskietek okaże się, że te nie mieszczą się na dyskietkę z systemem plików FAT, musimy je podzielić na części. Tak będziemy mogli przenieść grę na dyskietkach na Amigę. Dla przykładu, jeśli mamy grę Cannon Fodder. Plik nazywa się cannonf.zip (może być cannonf.rar, to nie ma znaczenia) i ma rozmiar 794 kB. Dyskietka FAT ma tylko 713 kB, a to za mało, aby przenieść ten plik w całości. Musimy go więc podzielić na części i w dwóch częsciach przenieść. Wypakujmy plik ADF, ADZ czy DMS, który jest w archiwum. Do dzielenia możemy użyć dwóch narzędzi. Jeśli mamy Windows'a możemy użyć WinRAR'a. Jeśli mamy Linuksa możemy użyć narzędzia split, które dzieli pliki. Np:

split -b 727040 -d plik.adf plik.adf.

Parametr -b określa ilość bajtów przydzielonych na część. -d stosuje numerację części. plik.adf to nasz obraz dyskietki. Ostatnie słowo w tym zaklęciu do format części plików. Pamiętamy o kropce na końcu. Dla przykładu: mamy plik cannon_f.adf i chcemy go podzielić tak aby się zmieścił na dyskietce na dwie części. Chcemy aby pierwsza miała 710 kB, a druga pozostałą część pliku czyli 170 kB. Wpisujemy w konsoli: split -b 727040 -d cannon_f.adf cannon_f.adf. . Uzyskujemy dwa nowe pliki o nazwach cannon_f.adf.00 oraz cannon_f.adf.01. Pierwszy ma 710 kB (727040 B), a drugi 170 kB (174080 B). Czyli na dwie dyskietki FAT wejdą. Po jednym pliku na każdą.

Teraz na Amidze, po skopiowaniu plików, dajemy je do tego samego katalogu i w shell'u wpisujemy:

Czyli w powyższym przypadku wpisujemy: join cannon_f.adf.00 cannon_f.adf.01 as=cannon_f.adf. Składnia jest prosta: join <pliki dodawane> as=<plik wynikowy>.

Teraz WinRAR. Gdy ukazuje wam się okno pakowania plików w WinRAR'ze to ustaw na pakowanie RAR, bez kompresji, a wielkość woluminu (części pliku) na 727040 bajtów. Ważne jest aby nie używać kompresji, ponieważ WinRAR stosuje nowe metody pakowania, które nie są znane amigowemu programowi unrar. Plik rar nie będzie wewnętrznie skompresowany, ale nam chodzi generalnie nie o pakowanie, a o dzielenie pliku na części, co rar potrafi. W opcjach Zaawansowane WinRAR'a zaznaczamy Stary styl nazywania woluminów. Woluminy to części podzielonego pliku.

Naciskamy ok. W wyniku pakowania WinRAR'em uzyskujemy dwa pliki:

Teraz takie pliki z roszerzeniem rar i r00 zmieszczą się na dyskietki FAT. Tak postępujemy z innymi ADFami jeśli takie są. Co do dzielenia: czasem się zdarza, że ZIP nie zmieści się w 713 kB (tak żeby wlazło na dyskietkę), a RAR upakuje tak że się zmieści. Najgorzej pakują się gry niedosowe, ale to nie jest reguła. Acha, jeszcze jedna ważna rzecz. UnRAR wymaga dużo pamięci. Przy 2 MB pamięci używam go bez systemu (uruchamiam komputer bez sekwencji startowej). I druga ważna rzecz, nie pakujemy RARem więcej niż 1 plik ponieważ wersja amigowa unrara ma problemy z pakowaniem więcej niż jednego pliku. Jeśli macie procesor 68020 lub lepszy to możecie zrezygnować z UnRARa. W zestawie XAD jest podbiblioteka do rozpakowywania RARów i program dostarczony z zestawem rozpakuje go. Pamiętajcie aby plik .rar i końcówkę .r00 umieścić w jednym katalogu. Pliki rozpakowujemy poleceniem:

Oczywiście <plik.rar> podmieniamy odpowiednią nazwą pliku. W naszym przypadku cannonf.rar. Jeśli w katalogu jest plik z rozszerzeniem .r00 to program sam go znajdzie i bez problemów rozpakuje obraz dyskietki.

Na Ami po rozpakowaniu obrazów dysków, czyli ADFów, DMSów czy ADZtów szykujemu się do dalszej obróbki. Więc jeśli mamy ADZ to możemy rozpakować go na parę sposobów. Pierwszy to za pomocą XFD, jeśli mamy zainstalowany XFD to w shellu piszemy xfddecrunch plik.adz. Oczywiście musimy być w katalogu, którym jest plik ADZ. Po wykonaniu polecenia otrzymamy plik ADF. Może się tak zdarzyć, że plik nie będzie miał rozszerzenia. Ważne aby plik miał długość 901120 bajtów, czyli 880 kB. Jeśli tyle ma to znaczy że mamy do czynienia z plikiem ADF. Jeśli nie masz zainstalowanego XFD możemy użyć amigowej wersji gzip'a. W shellu wpisujemy:

Parametr -d oznacza dekompresję, a -S służy do rozpoznawania pliku po rozszerzeniu. Po rozpakowaniu otrzymamy plik bez rozszerzenia. To będzie ADF, więc można mu samemu nadać rozszerzenie. Dla pewności trzeba jeszcze sprawdzić czy ma odpowiednią długość (880 kB). WAŻNE!! PO ROZPAKOWANIU PLIKÓW SPRAWDZAMY ICH ATRYBUTY!! Najlepiej wejść spod shella do katalogu, w którym są pliki ADF lub DMS i wpisać polecenie list. Tam przy plikach będą podane atrybuty. Jeśli nie ma żadnych w konsoli wpisujemy:

Za słowo plik wstawiamy pełną nazwę pliku. Parametry rwd oznaczają r-readable (plik do odczytu), w-writeable (plik do zapisu), d-deleteable (plik do skasowania). Niektóre pakery (ZIP, a szczególnie RAR) nie zapamiętują atrybutów pliku. Np. po rozpakowaniu RARem orzymamy plik bez żadnych atrybutów (nie zawsze tak się dzieje), plik jest zabezpieczony przed odczytem, zapisem i skasowaniem, przez co programy go nie odczytają. Ważne aby były ustawione podstawowe atrybuty pliku. Powyższe polecenie ustawi je.

Teraz przed nami rozdziały z opisem poszczególnych czynności. Wybieramy te, które dotyczą naszej sytuacji. Ale oczywiście najlepiej przeczytać wszystko. Poniżej przestawiam schemat blokowy, jak należy postępować z plikami obrazów dyskietek. Tak dla ułatwienia.

Jeśli mamy pewność, że mamy do czynienia z grą niedosową to przeskanuj dyskietkę, na której ma się znaleźć gra czy nie jest uszkodzona. Sprawdzamy ją najlepiej FixDisk'iem. Jeśli wszystko jest w porządku to uruchom DMSWB i naciśnij WRITE.

Podaj ścieżkę dostępu do pliku DMS, wybierz stację klikając przycisk Drive (DF0: czy DF1:), zaznacz Verify i kliknij start. Opcja Verify sprawdza czy po zapisie danych na dyskietkę można je odczytać. Program będzie czytał plik DMS, rozpakowywał go, zapisywał i sprawdzał zapis. Po zakończeniu otrzymamy informacje na temat pliku DMS. Teraz wychodzimy z programu, nie wyciągamy dyskietki ze stacji, ale uruchamiamy antywira. Polecam VirusZ, bo na kickstarcie 2.0 odpala się bez większych problemów. Gorzej jest z VirusExecutor'em, ten pod kickiem 2.0 się wiesza jeśli władowany jest Workbench. VirusZ po uruchomieniu sprawdzi bootblock dyskietki z grą. Na pewno dostaniemy ostrzerzenie (co nie oznacza że jest wirus), ponieważ VirusZ może nie rozpoznać bootblocku gry, ponieważ nie jest to standartowy dosowy bootblock.

Jeśli też nie program nie zaznaczył, że znalazł jakiegokolwiek wirusa możesz spokojnie wyjść z programu i odpalić kompa z dyskietki, aby sprawdzić czy działa. Jeśli w bootblocku jest wirus i VirusZ Cię o tym powiadomi, natychmiast usuwamy go. Usunięcie i tak nie pomoże w odzyskaniu gry ponieważ wirus zniszczył oryginalny bootblock nagrywając się na niego. Taka dyskietka z grą już do niczego się nie nadaje. Oznacza to tyle, że ktoś poumieszczał gry z wirusami i pewnie sam o tym nie wiedział.

Jeśli mamy pewność, że w pliku ADF jest gra niedosowa to odpalamy FixDisk i testujemy dyskietkę docelową. Jeżeli wszystko jest w porządku uruchamiamy ADF- Blitzera.

ADF-Blitzer jest dosyć dziwny, czasem potrafi się powiesić, całe szczęście nie podczas zapisu na dysk; wymaga czcionki Ruby (jest na dyskietce Fonts z Workbench'em). Jeśli się zawiesi to resetujemy kompa i odpalamy jeszcze raz. Program wymaga co najmniej 1 MB wolnej pamięci. Jeśli nie dysponujemy taką pamięcią, to można użyć programu ADF2Disk. No, ale przejdźmy do zapisu na dyskietkę. W ADF-Bitzer klikamy Write, podajemy ścieżkę dostępu do pliku ADF i naciskamy OK. Program wczyta ADFa do pamięci i będzie zapisywał na dyskietkę, to potrwa jakieś 40 sekund.

Jeśli chcemy zrobić to za pomocą ADF2Disk wchodzimy do shella i wpisujemy (zapis na DF0):

Jeśli na DF1: to wpisujemy:

Program ADF2Disk wymaga AmigaOS 2.0. Po zakończeniu zapisu odpalamy VirusZ i sprawdamy bootblock (patrz w części poświęconej plikowi DMSWB). Po sprawdzeniu odpalamy grę z dyskietki.

Przed zapisem gry podłączamy wirtualną dyskietkę. Jeśli mamy poprawnie zainstalowany pakiet FMS to tworzymy katalog gdzie mają być przechowywane pliki wirtualnej dyskietki na twardym. Katalog nazwij po prostu FMS. Potem trzeba stworzyć przypisanie o nazwie "fms:" do tego katalogu.

Jeśli opis urządzenia FF0: masz w Mountlist to wpisujesz w shellu "mount ff0:". Jeśli w oddzielnym pliku z ikonką, np. w DEVS:Storage/DosDrivers to po prostu klikamy na niego dwa razy. Po tym mamy już zamontowaną wirtualną dyskietkę. Odpalamy DMSWB, klikamy Write, potem na Drive aż pojawi się FF0:. Podajemy ścieżkę dostępu do pliku DMS i klikamy Start. Program zapisze DMSa na wirtualną dyskietkę na twardym. Jeśli masz na tyle pamięci, aby zmieścić ramdysk to zamiast dyskietki wirtualnej możesz użyć RAD:. Tyle, że w DMSWB zaznaczamy, że zapisujesz na RAD:. Po skończeniu zapisu zamykamy program. Powinna się pokazać ikonka dyskietki wirtualnej z grą. Jeśli nie to wejdź do shella i wpisz cd ff0:. Jeśli gra jest dosowa to powinna się teraz pojawić ikonka. Jeśli otrzymamy komunikat, że dysk jest niedosowy, sprawdzamy atrybuty pliku DMS, jeśli są ustawione poprawnie to znaczy, że albo mamy rzeczywiście do czynienia z grą niedosową lub DMS jest zniszczony. Jeśli gra może być niedosowa to przejdź do części Plik DMS, gra niedosowa. Jeśli wszystko jest w porządku (widzimy ikonkę dysku) przejdź do części Sprawdzanie dysku wirtualnego.

Gdy mamy już przed sobą rozpakowany plik ADF to stwórz dyskietkę wirtualną. Jak to zrobić opisane w części poprzedniej Plik DMS, gra dosowa. Sprawdź atrybuty pliku ADF w informacjach ikonki (Icons/Information) lub przez list w shellu. Jeśli nie ma żadnych atrybutów to ustaw RWD (Readable, Writeable, Deleteable). Po sprawdzeniu i ewentualnym poprawieniu atrybutów uruchom program ADF2FMS. Pojawi Ci się okno programu.

Kliknij FFx Unit, wybierz numer wirtualnej dyskietki (pewnie FF0:) i podaj ścieżkę dostępu do pliku ADF.

Program dokona zapisu ADFa na wirtualną dyskietkę. Ikonka na blacie sama powinna się pojawić. Jeśli nie to wpisz w shellu cd ff0:. Jeśli nadal nic, to gra jest niedosowa, albo zniszczony obraz dyskietki. Przeczytaj poprzednią część artykułu (jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś) co zrobić w tej kwestii. Jeśli wszystko jest w porządku (widzisz ikonkę) to przechodzimy do następnej części.

Teraz sprawdzimy czy czasem obraz dyskietki nie jest uszkodzony. Programy do zrzucania obrazów, czasem kopiują dane razem z błędami odczytu dyskietki. Błędy te to najczęściej badblocki, czyli fizyczne zniszczenia dyskietki. W tej sytuacji nic nie można już zrobić. Szczególnie jeśli na badblock'ach leżą jakieś istotne dane. A w Internecie często jest tak, że jedna osoba udostępni jakąś grę, reszta kopiuje i tak naprawdę wiele jest kopii tego samego źródła. Tak więc jeśli ktoś udostępni ADFa z błędem, na wszystkich źródłach jest to samo. (Jak traficie na dobrze działającego "Ishar'a 2" to dajcie mi znać).

Do tego najlepiej użyć FixDisk'a. Odpal go i wybierz urządzenie FF0: dla wirtualnej dyskietki lub RAD: jeśli używasz ramdysku.

W tym momencie program sprawdzi strukturę wirtualnego dysku. Jeśli zgrana dyskietka była uszkodzona, to wyjdzie to w tym programie. Później po skanowaniu cylindrów, można przeprowadzić jeszcze sprawdzanie plików. Z prawej strony programu wybieramy All pod napisem Check files.

Program sprawdzi sumy kontrolne plików na dysku. Jeśli nie poda żadnych błędów to znaczy skopiowana dyskietka do ADFa, który potem trafił do Internetu była sprawna. Jeśli nie to znaczy, że dyskietka była uszkodzona, a program skanujący skopiował razem z błędami. Jeśli operacja przebiegnie bez błędów, możesz spokojnie przejść do części Sprawdzanie antywirem. Jeśli pojawią się błędy drobne, a FixDisk je poprawi to możesz przejść dalej, ale jeśli wyskoczą poważne błędy to poszukaj innego źródła w Internecie. Jeśli olejesz błędy plików, to zemści się w najmniej odpowiednim momencie podczas grania

Wydawać by się mogło, że po tylu latach nie będzie już wirusów na Amigę i nie będą zagrażać. Też tak myślałem, dopóki nie sprawdziłem kiedyś systemu nowym antywirem. Miałem wtedy jakis stary, który nic nie wykrywał. Po zainstalowaniu Virus Executor'a i przeskanowaniu systemu miałem ponad 300 kopii tego samego wirusa HappyNewYear96 na dysku. Całe szczęście nic takiego nie zrobił, ale sam fakt zarażenia jest możliwy. A dostałem go w raz z programami, które znajomy mi przysłał na mejla. Tak samo jak zniszczenia dyskietek, wiele gier nie było sprawdzanych na obecność wirusa.

Po przeskanowaniu powierzchni wirtualnego dysku i sprawdzenia poprawności zapisanych plików, trzeba byłoby sprawdzić czy dyskietka jest wolna od wirusów. Dobrze jest mieć jak najnowszą bibliotekę antywirusową xvs.library i na przykład VirusZ. Obie te rzeczy są w Aminecie.

Uruchamiamy antywira i przeskanujemy wszystkie pliki na wirtualnej dyskietce. Czasem może się trafić np. Saddam w pliku disk-validator. Albo wolno stojący Butonic, który zazwyczaj ma nazwę "   " (3 spacje). Po pozbyciu się ewentualnych wirusów, przechodzimy do reorganizacji dysku.

Ta część nie jest potrzebna specjalnie do przenoszenia gier z blaszaka na Amigę. Ja po prostu ją stososuje, aby dane na dyskietkach, były tak poukładane, aby odczyt z nich był szybki. Głowica stacji nie skacze wtedy po dysku z sektora na sektor. Oczywiście dotyczy to gier dosowych. Polecam robienie reogranizacji na dyskietce wirtualnej, z tego względu że będzie się to odbywać szybciej i bezpieczniej. Do reogranizacji najlepiej użyć ReOrg.

Odpalamy go i wchodzimy do Advanced options/Opcje zaawansowane. Jeśli gra będzie używana pod kick 1.3 ustawiamy Front/Z przodu w FileExt blocks/Bloki FileExt, jeśli jest inaczej to Scatter/Rozrzuć. We Free block after/Wolne bloki za wstawiamy bootblocks/bootblockami jeśli reogranizujemy dyskietkę bootującą. Gdy dyskietka która mamy optymalizować (reorganizować) jest którąś z kolei dyskietką gry i nie jest bootująca ustawiamy na directories/katalogami. W Optimize for/Optymalizuj dla ustaw swoją wersję kickstarta. Jeśli gra ma być używana na Amidze 500 ustawiamy odpowiedni kick. Weź też pod uwagę to co ustawiłeś w opcji FileExt blocks (Front). Jeśli masz kick 2.0 lub wyżej to w Change FileSystem możesz ustawić to Intl mode/na tryb Intl, a w Change OFS/FFS/Zmień OFS/FFS ustaw to FFS. Jeśli masz AmigaOS 1.3 to oba ostatnie paramerty ustaw na No change/bez zmiany. Reszty nie ruszamy i naciskamy OK. Można wybrać jeszcze parametr Verify/Weryfikacja zapisu (tak, wiem, jestem paranoikiem ;-) ) oraz włączyć formatowanie. Z tabeli Drive wybierz FF0: i naciśnij Start. Poczekaj aż dyskietka wirtualna się zooptymalizuje i wyłącz program.

Można optymalizować, a wyniki zapisywać już od razu na dyskietkę docelową. Wtedy pominiemy krok z kopiowaniem danych, ponieważ ReOrg zrobi to za nas. W głównym oknie wybieramy tryb dwudyskowy, wybierami napęd źródłowy i docelowy, naciskamy Start.

Jeśli zmienisz system plików podczas reogranizacji na FFS, ponieważ jest szybszy pamiętaj: tej gry z dyskietki nie uruchomisz już pod AmigaOS 1.3. Fast File System wymaga kickstarta 2.0, co najmniej.

Jeśli jeszcze nie sprawdziłeś dyskietki docelowej to już nie musicie. Workbench wszystkie operacje wykonuje z weryfikacją, więc podczas kopiowania będzie sprawdzana dyskietka. Jak coś będzie nie tak to dostaniecie informację, że dysk jest padnięty. Przeciągamy ikonę dyskietki wirtualnej na dyskietkę rzeczywistą i pozwalamy na kopiowanie. Czekasz aż dyskietka się zapełni, usuwasz z nazwy dysku tekst "Copy_of_" i sprawdzamy czy chodzi.

A teraz parę rad na koniec. Czasem może się zdarzyć i nie wiem od czego to zależy i dlaczego się tak robi, że dyskietka zoptymalizowana przestaje działać. Więc pomiń punkt Reorganizacja. Czasem może się tak zdarzyć, że gierka wydaje się dosowa. Jak wejdziesz na nią w Workbench'u, w oknie dyskietki pokazuje się stopień wypchania dysku informacjami, ale nie będzie żadnych plików. Taki dysk należy traktować jako dysk niedosowy i tak z nim postępować. Dla przykładu podam, że jest tak z grą Desert Strike. Jeśli masz tą grę to zajrzyj na dyskietkę, a zobaczysz. Nie zmieniaj bootblocków jeśli VirusZ lub inny antywir nie powie Ci, że masz do czynienia z konkretnym wirusem. Jeśli powie, że może to być wirus to pewnie on nim nie jest tylko, może być demkiem grupy, która skrakowała grę. Takie demka zdarzają się również w grach dosowych. Jeśli podczas reorganizacji dysku zmieniasz system plików z np. OFS na FFS, ponieważ jest szybszy, zmień również bootblock na wersję, którą używasz. Np. jeśli system plików na dyskietkce jest FFS to bootblock też musi być FFS. Inaczej mogą pojawić się błędy odczytu z dyskietki. Wystarczy zainstalować dyskietkę poleceniem Install df0: ffs dla systemu plików FFS.

Mam nadzieje, że wyraziłem sie jasno w tym artykule. Różny jest stopień znajomości tematyki przez użytkowników, dlatego przy pisaniu wziąłem to pod uwagę, tak aby początkujący i zaawansowany mógł sobie poradzić z tematem. Co nie wyklucza posiadania podstawowej wiedzy z zakresu Amigi.